Μελέτη του ΑΠΘ για την εξόρυξη χρυσού στην Χαλκιδική

Τη σύσταση ανεξάρτητου φορέα για τη διαρκή παρακολούθηση της επένδυσης εξόρυξης χρυσού στη Βόρεια Χαλκιδική, προτείνει το πρυτανικό συμβούλιο του ΑΠΘ. Στον φορέα προτείνεται να συμμετάσχουν επιστήμονες, εκπρόσωποι της τοπικής κοινωνίας και στελέχη της εταιρείας «Ελληνικός Χρυσός ΑΕ», που αναπτύσσει τη μεταλλευτική δραστηριότητα.

Παράλληλα, με επίσημη απόφασή του, το πρυτανικό συμβούλιο εισηγείται σημαντικές τροποποιήσεις κι αλλαγές στη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ), επιχειρώντας -κατά τα φαινόμενα- να συμβιβάσει τις δύο αντίθετες απόψεις (υπέρ και κατά της επένδυσης), που διαφαίνονται τόσο εντός, όσο και εντός των κόλπων του.

Την απόφαση παρουσίασε σήμερα ο πρύτανης, Γιάννης Μυλόπουλος, κατά την ομιλία του σε συνέδριο του ΑΠΘ. Ουσιαστικά, με την απόφασή τους, οι αρχές του μεγαλύτερου πανεπιστημίου της χώρας ξεκαθαρίζουν ότι είναι αντίθετες τόσο με τη δαιμονοποίηση και de facto απόρριψη κάθε δραστηριότητας με στόχο την αξιοποίηση των φυσικών πόρων, όσο και με την άκριτη αποδοχή μεγάλων επενδύσεων, στη λογική της υπέρβασης της οικονομικής κρίσης.

Όπως επισημαίνουν, σε περίπτωση τέτοιων επενδύσεων πρέπει να προηγείται ολοκληρωμένη εξέταση του συνολικού αναπτυξιακού οφέλους, της κοινωνικής συνοχής και της προστασίας του περιβάλλοντος. Η απόφαση στηρίχθηκε σε εισήγηση του Συμβουλίου Περιβάλλοντος του ΑΠΘ, καθώς και σε θέσεις των ομάδων του κοσμήτορα της Σχολής Θετικών Επιστημών του ΑΠΘ, Σπύρου Παυλίδη και του καθηγητή του Τμήματος Πολιτικών Μηχανικών, Κωνσταντίνου Κατσιφαράκη (συντονιστή του Συμβουλίου Περιβάλλοντος).

Τρεις προϋποθέσεις για την κοινωνική συνοχή

Παρουσιάζοντας την απόφαση, ο κ.Μυλόπουλος επισήμανε ότι για να αποκατασταθεί η κοινωνική συνοχή στην περιοχή, όπου εκδηλώνεται -δικαιολογημένα κατά τον ίδιο- ανησυχία, αλλά και αντιδράσεις, θα πρέπει να διασφαλιστούν -όπως και σε κάθε περίπτωση μεταλλευτικής δραστηριότητας- τρεις προϋποθέσεις: η σύμβαση κράτους-εταιρείας να διασφαλίζει απολύτως τα συμφέροντα του δημοσίου, να υπάρχει μηχανισμός διαρκούς ελέγχου της τήρησης των περιβαλλοντικών όρων και να σταθμιστούν οι περιβαλλοντικές και λοιπές επιπτώσεις, σε σύγκριση με τα αναμενόμενα οφέλη.

Η μεταλλευτική δραστηριότητα να περιοριστεί σε συγκεκριμένο τμήμα των 246.000 στρεμμάτων
Στην απόφασή του, το ΑΠΘ προτείνει τον περιορισμό της επέκτασης της μεταλλευτικής δραστηριότητας σε συγκεκριμένο, μόνον, τμήμα της έκτασης 264.000 στρεμμάτων, που έχουν παραχωρηθεί στην εταιρεία, ώστε να μην υπερβαίνει τη φέρουσα ικανότητα της περιοχής και να μην εκμηδενίζει τα περιθώρια ανάπτυξης τουρισμού και γεωργίας.

Κρίνει ακόμη ότι στη ΜΠΕ υποβαθμίζεται ο περιβαλλοντικός κίνδυνος από την εν λόγω δραστηριότητα. Η μελέτη προτείνεται να επανεξεταστεί/συμπληρωθεί, «ως προς τα σημεία όπου δεν παρέχονται εγγυήσεις για την ασφαλή εξόρυξη».

Ποια είναι αυτά; Σε ό,τι αφορά τους υδατικούς πόρους, το ΑΠΘ κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για την πιθανότητα ενίσχυσης της έντασης πλημμυρικών φαινομένων, ενώ επισημαίνει το ενδεχόμενο ρύπανσης των νερών.

Χαρακτηρίζει ως ασαφή τη διαδικασία εισπίεσης του πλεονάζοντος αντλούμενου νερού, υποστηρίζοντας ότι η βαθειά εξόρυξη στην Ολυμπιάδα αναμένεται να προκαλέσει υφαλμύριση του παράκτιου υδροφορέα, ενώ τονίζει ότι «επιπτώσεις στους υδατικούς πόρους θα έχει και η σήραγγα Μαντέμ Λάκκου-Ολυμπιάδας».

Εκπομπές αιωρούμενων σωματιδίων συγκρίσιμες με αυτές που προκαλούν όλα τα οχήματα στη Θεσσαλονίκη!

Σημαντική είναι, σύμφωνα με το ΑΠΘ, η υποτίμηση των επιπτώσεων του έργου στην ποιότητα του αέρα. «Οι εκπομπές αιωρουμένων σωματιδίων από την ανάπτυξη του νέου μεταλλείου στις Σκουριές θα είναι συγκρίσιμες σε μέγεθος με τις αντίστοιχες από τις οδικές μεταφορές για όλες τις κατηγορίες οχημάτων στη Θεσσαλονίκη ή τις εκπομπές από την εξόρυξη λιγνίτη στα μεγάλα ορυχεία της ΔΕΗ στην κοιλάδα της Εορδαίας (π.χ. Πεδίο Καρδίας) […]Εκτιμάται επίσης ότι οι εκπομπές βαρέων μετάλλων, ιδιαίτερα αρσενικού […]θα είναι πολύ υψηλές», υπογραμμίζεται στην απόφαση.

Το ΑΠΘ υπενθυμίζει ακόμη ότι η ΜΠΕ προβλέπει μεν τη δημιουργία χώρου απόθεσης επικινδύνων αποβλήτων, «αλλά δεν λαμβάνεται υπόψη ότι το βασικό απόβλητο, η ιλύς σκοροδίτη-γύψου, απαιτεί απόθεση σε χωριστές κυψέλες. Κι αυτό διότι η συναπόθεση με άλλα στερεά απόβλητα με αλκαλικό pH ή με μεγάλη περιεκτικότητα σε κυανιούχα, θα δημιουργήσει συνθήκες ευνοϊκές για την επαναδιάλυση του As (σ.σ. αρσενικό)».

Υποστηρίζει, τέλος, ότι με την επιχειρούμενη επένδυση στη θέση Σκουριές εκτιμάται ότι θα προκληθούν μόνιμες και μη αντιστρεπτές ζημιές, μεταξύ άλλων στα δάση της περιοχής. «Πρόκειται για δραστηριότητα πολύ μεγάλης κλίμακας, μη συμβατής με τη φέρουσα ικανότητα της περιοχής», καταλήγει.